Gazeta Podatkowa nr 44 (1294) z dnia 2.06.2016
Wyłączenie małżonka od dziedziczenia
Mój ojciec zmarł miesiąc temu. Od prawie roku nie mieszkał ze swoją żoną. Wielokrotnie mówił, że zamierza złożyć pozew o rozwód i spisać testament, w którym do spadku powoła wyłącznie mnie. Ostatecznie testamentu nie zdążył sporządzić. Czy z uwagi na długą separację żona mojego ojca może być pozbawiona spadku?
Sprawa nie będzie taka prosta. Skoro ojciec Czytelnika nie sporządził testamentu, wchodzi w grę dziedziczenie ustawowe. Spadkobiercami ustawowymi w pierwszej kolejności są małżonek i dzieci zmarłego. Każdy z nich dziedziczy w częściach równych, przy czym udział małżonka nie może być mniejszy niż 1/4 całości spadku. Zasadniczo zatem tak długo jak małżeństwo formalnie istnieje, współmałżonek spadkodawcy należy do wspomnianego kręgu uprawnionych do spadku po nim (małżeństwo istnieje tak długo, aż nie zostanie rozwiązane przez rozwód na mocy prawomocnego wyroku sądu czy też unieważnione w trybie sądowym). Istotny jest moment śmierci spadkodawcy. Ponadto wprowadza się regułę, w myśl której przepisów o powołaniu do dziedziczenia z ustawy nie stosuje się do małżonka spadkodawcy pozostającego w separacji. Chodzi tu jednak o separację orzeczoną sądownie, na mocy prawomocnego orzeczenia, a nie separację faktyczną (np. prowadzenie odrębnych gospodarstw domowych).
W opisanej sprawie mamy właśnie do czynienia jedynie z separacją faktyczną małżonków, a ta - jak wspomniano - nie uzasadnia pozbawienia prawa do spadku. W tym miejscu warto jednak zauważyć, że w pewnych sytuacjach samo złożenie pozwu o rozwód bądź separację może mieć znaczenie. W myśl przepisów, małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione. Stanowi o tym art. 940 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.). Z opisu sprawy nie wynika czy stosowny pozew (wniosek) został przez zmarłego złożony. Gdyby jednak taki dokument został formalnie wniesiony, należałoby przeanalizować jego treść. Jeśli spadkodawca nie żądał separacji (rozwodu) z winy swojej małżonki, wówczas nie może być mowy o wyłączeniu jej od dziedziczenia. Jeżeli natomiast takie żądanie zostało zawarte, istotne będzie, czy zmarły miał do tego podstawy. Te okoliczności będą badane w ewentualnej sprawie sądowej - wyłączenie małżonka od dziedziczenia nie następuje z mocy prawa, a dopiero po przeprowadzeniu stosownego postępowania i wydaniu orzeczenia w tej sprawie.
Wyłączenia małżonka od dziedziczenia może żądać każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem. Termin do wytoczenia powództwa wynosi sześć miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż jeden rok od otwarcia spadku.
www.KodeksCywilny.pl - Spadki:
| Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
| www.PrawnikRodzinny.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
20.11.2024 (środa)
25.11.2024 (poniedziałek)
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
| ||||||||||||
|
||||||||||||