Gazeta Podatkowa nr 33 (1490) z dnia 23.04.2018
Przesłanki pozbawienia prawa do zachowku
Moje relacje z mamą od lat nie są dobre. Między nami doszło do wielu poróżnień, w tym na tle światopoglądowym. Nigdy jednak nie odmawiałam mamie pomocy, wsparcia. W ostatnim czasie nasz konflikt się nasilił - zerwałyśmy kontakt. Od rodzeństwa dowiedziałam się, że mama poinformowała je o spisaniu testamentu, w którym spadek przyznała rodzeństwu, a mnie wydziedziczyła. Czy faktycznie mogła to zrobić?
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić różnicę między wydziedziczeniem w znaczeniu potocznym, a tym sensu stricte - prawnym. Z pytania nie wynika bowiem tak naprawdę z czym mamy do czynienia.
Odnosząc się do znaczenia potocznego przez wydziedziczenie rozumie się często niepowołanie danej osoby bliskiej do spadku. Tym samym zamieszczenie w testamencie dyspozycji, że np. tylko dwójka z trójki dzieci będzie powołana do spadku, jest tego przykładem. Trzecie dziecko nie będzie formalnie spadkobiercą i bywa potocznie określane jako "wydziedziczone" ze spadku. Spadkobierca ma swobodę testowania, tym samym pominięcie kogoś w testamencie jest zawsze dopuszczalne i nie wymaga jakiegokolwiek uzasadnienia.
Z formalnego punktu widzenia opisana sytuacja nie jest wydziedziczeniem z tego powodu, że Czytelniczka, córka spadkodawcy, ma prawo do zachowku. Wydziedziczeniem prawnym jest bowiem wyłącznie pozbawienie osoby uprawnionej należnego jej zachowku. W myśl przepisów zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeśli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału - tzw. zachowek.
Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie) w trzech przypadkach, tj. jeżeli uprawniony do zachowku:
1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Przewiduje tak art. 1008 Kodeksu cywilnego. Co istotne, katalog przyczyn wydziedziczenia określony w tym przepisie ma charakter zamknięty i z tego powodu niedopuszczalne jest nie tylko wydziedziczenie z innej niż wymienione przyczyny, ale także dokonywanie tzw. interpretacji rozszerzającej.
Z opisu sprawy nie wynika, aby Czytelniczka dopuściła się jednego z tych zachowań. Należy zatem przypuszczać, że informacja uzyskana od rodzeństwa dotyczy jedynie potocznego znaczenia wydziedziczenia.
www.KodeksCywilny.pl - Spadki:
| Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
| www.PrawnikRodzinny.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
20.11.2024 (środa)
25.11.2024 (poniedziałek)
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
| ||||||||||||
|
||||||||||||