Roszczenie o dopuszczenie do posiadania przez współwłaściciela

Posiadam udział w wysokości jednej czwartej własności nieruchomości. Moje relacje z pozostałymi właścicielami nie są najlepsze. Nie jestem zainteresowany zniesieniem współwłasności. W jaki sposób mogę dochodzić swoich praw w sytuacji, gdy współwłaściciele uniemożliwiają mi korzystanie z nieruchomości? Grunt jest zabudowany budynkiem i nie da się go podzielić.

Własność nieruchomości zabudowanej budynkiem rozciąga się również na ten obiekt. Czytelnik ma prawo korzystać z całej nieruchomości, z gruntu i części składowych (nasadzeń i innych rzeczy trwale z gruntem związanych). Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Stanowi o tym art. 206 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). Przepis ten stosuje się w sytuacji, gdy sposobu posiadania rzeczy wspólnej nie normuje umowa współwłaścicieli ani orzeczenie sądu. Każdy współwłaściciel jest uprawniony do bezpośredniego posiadania całej rzeczy wspólnie z pozostałymi współwłaścicielami. W konsekwencji współwłaściciel, który pozbawia innego współwłaściciela posiadania na zasadach określonych w art. 206 K.c., narusza jego uprawnienie wynikające ze współwłasności. Natomiast sam, w zakresie, w jakim posiada rzecz i korzysta z niej w sposób wykluczający posiadanie i korzystanie innych współwłaścicieli, działa bezprawnie. Zasadniczo pokrzywdzonemu współwłaścicielowi przysługuje roszczenie o dopuszczenie do współposiadania. Jeśli nie dojdzie do polubownego wyjaśnienia sprawy i ustalenia zasad korzystania z rzeczy, sprawa może zostać skierowana na drogę postępowania sądowego.

Gdy ze względu na charakter rzeczy wspólnej możliwe jest korzystanie z niej przez każdego współwłaściciela niezależnie od korzystania przez pozostałych współwłaścicieli, można dochodzić od współwłaściciela korzystającego z rzeczy w sposób wykluczający jego współposiadanie, roszczenia o dopuszczenie do współposiadania, na podstawie art. 222 § 1 K.c. Ten przypadek odnosi się w szczególności do sytuacji budynku z wyodrębnionymi lokalami, który często daje możliwość bezkonfliktowego współposiadania (jako całości) przez każdego ze współwłaścicieli z uwagi na wyodrębnienie części rzeczy wspólnej do samodzielnego korzystania przez określonego współwłaściciela. Czytelnik może wystąpić do sądu o podział rzeczy wspólnej do korzystania. Jednak żądanie takie będzie uzasadnione, gdy ze względu na charakter rzeczy wspólnej wykonywanie posiadania zakłada zgodne współdziałanie współwłaścicieli. To z kolei również może okazać się utrudnione. Jeżeli obiektywnie nie jest możliwe korzystanie przez wszystkich współwłaścicieli z określonej rzeczy w sposób "podzielny", Czytelnik powinien mimo wszystko rozważyć możliwość wniesienia do sądu wniosku o zniesienie współwłasności.