Dochodzenie roszczeń przez wspólników spółki cywilnej

W skład wspólnego majątku wspólników spółki cywilnej wchodzi zabudowana nieruchomość, na której prowadzona jest działalność polegająca na organizacji imprez (np. weselnych). W obiekcie są też pokoje dla gości. Na terenie tej nieruchomości przebiega gazociąg. Chcemy dochodzić od operatora gazociągów roszczeń za bezumowne korzystanie z naszej nieruchomości. Za ile lat wstecz można dochodzić roszczeń?

Pytanie za ile lat wstecz można dochodzić roszczeń, dotyczy tak naprawdę ustalenia terminu przedawnienia roszczeń. Jeśli bowiem roszczenie jest przedawnione, wówczas ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia (por. art. 117 § 2 K.c., Dz. U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.).

Sprawą o zbliżonym stanie faktycznym do tego przedstawionego w pytaniu zajmował się Sąd Najwyższy. W uchwale z dnia 12 maja 2017 r., sygn. akt III CZP 5/17, opowiedział się za stosowaniem trzyletniego terminu przedawnienia (por. uchwała w ramce). Termin ten wynika z art. 118 K.c. Zgodnie z nim, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi 10 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 3 lata.

W przypadku roszczeń wskazanych przez Czytelnika istotne jest czy można je uznać za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. SN w uzasadnieniu do przytoczonej uchwały wskazał, że związek roszczenia z działalnością gospodarczą polega przede wszystkim na tym, że roszczenie łączy się zazwyczaj z czynnościami prawnymi dokonywanymi w toku prowadzenia tej działalności gospodarczej. Przy tym jednak nie musi to być związek bezpośredni i nie należy go zawężać do czynności ściśle związanych z aktywnością podmiotu gospodarczego. Poza tym roszczenia wynikające z czynności umożliwiających samo prowadzenie działalności gospodarczej (np. najem, dzierżawa pomieszczeń, zakup maszyn i urządzeń) także należy wiązać z prowadzeniem działalności gospodarczej. SN przyznał też, że niewątpliwie interpretowane określenia nie są ostre i w związku z tym nie zawsze pozwalają precyzyjnie oddzielić roszczenia związane z prowadzeniem działalności od innych. Jednak w przypadkach wątpliwych pojęcie to należy rozumieć szeroko.

SN wskazał, że wspólnicy spółki cywilnej muszą tolerować istnienie gazociągów na ich nieruchomości stanowiącej bazę do prowadzenia działalności gospodarczej. SN przyjął, że fakt ten ogranicza korzystanie z nieruchomości w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. SN uznał zatem, że omawiane roszczenie pozostaje w funkcjonalnym związku z prowadzoną przez wspólników spółki cywilnej działalnością gospodarczą.

"Roszczenie osób fizycznych, wspólników spółki cywilnej, którzy na nieruchomości wchodzącej w skład ich majątku wspólnego prowadzą hotel, o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z tej nieruchomości w związku z przebiegiem przez nią gazociągu należącego do przedsiębiorcy przesyłowego przedawnia się w terminie trzech lat".

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2017 r., sygn. akt III CZP 5/17